زمین شناسی، کانی شناسی، ژئوشیمی و ژنز کانسار پلی متال (سرب، روی، مس، نقره و طلا) چشمه حافظ سمنان

کانسار مس-سرب-روی چشمه حافظ در بخشی از کمربند آتشفشانی ترود-چاه شیرین در جنوب شرق دامغان واقع است. در این ناحیه ولکانیسم های کالک آلکالن و کانی زایی های عمدتا در ارتباط با گسل های اصلی آنجیلو و ترود (شمال شرقی- جنوب غربی) است. سنگهای دارای رخنمون در ناحیه مورد مطالعه از توالی آتشفشانی – تخریبی شامل ماسه سنگ، توفها و برشهای آتشفشانی و به طور عمده گدازه های آندزیتی و آندزیت بازالت در منطقه چشمه حافظ است. دگرسانی ها در منطقه چشمه حافظ شامل پروپیلیتیک، کلریتی، سریسیتی، آرژیلیتی و سیلیسی شدن است. کانه زایی فلزات پایه، طلا و نقره در رگه های چشمه حافظ شامل : مرحله اول، کوارتز و کربنات با مقدار کمتری پیریت و کالکوپیریت. مرحله دوم، مرحله اصلی ته نشست سولفیدها است که شامل گالن خودشکل، سپس با گالن، اسفالریت و کالکوپیریت همراه شده استو در پایان گالن، پیریت، کالکوپیریت، تتراهدریت، بورنیت و دیژنیت تشکیل شده اند. مرحله سوم شامل ته نشست رگه های چشمه حافظ، 15/0 گرم در تن طلا، 23/3 گرم در تن نفره، 47/4 درصد وزنی سرب، 64/2 درصد وزنی مس و 73/1 درصد وزنی روی است. از میان فلزات پایه سرب و روی همبستگی مثبت بالایی دارند و این دو عنصر همبستگی کمتری را با مس نشان می دهند. میانگین دمای همگن شدن سیالات درگیر در کوارتز بین 140-300 درجه سانتیگراد با شوری بین 7/4 تا 18 درصد معادل وزنی نمک طعام است. نمودار دمای همگن شدن-شوری سیالات یک اختلاط دو سیال را نشان می دهد.